เมื่อน่องใหญ่นักก็ตัดออกซะเลย พูดเหมือนง่ายแต่จริงๆมีรายละเอียดอีกเยอะเลยค่ะ จะเล่าให้ฟังว่า
เราตัดให้ขาดเลยฉับๆ ฉับ ดีมั้ย (แหม่ เพลงบอกอายุสุดๆ) เข้าเรื่องกันดีกว่า
ก่อนที่จะพูดถึงการผ่าตัดกล้ามเนื้อน่อง มารู้จักน่องให้ละเอียดขึ้นกันดีกว่าค่ะ
1.กล้ามเนื้อน่องกลุ่มด้านหน้า (Anterior Compartment) มีกล้ามเนื้ออยู่ 4 มัด
มีหน้าที่ในการกระดกนิ้วเท้าและฝ่าเท้าและบิดข้อเท้าเป็นหลัก วางตัวอยู่ในส่วนหน้าของน่องใกล้กับหน้าแข้ง
ภาพน่องแสดงกล้ามเนื้อในกลุ่มด้านหน้า
(Anterior Compartment)
2.กล้ามเนื้อน่องกลุ่มด้านข้าง (Lateral Compartment) มีกล้ามเนื้ออยู่ 2 มัด
มีหน้าที่ในการกดปลายเท้าลงและบิดข้อเท้าเป็นหลัก วางตัวถัดออกมาจากกล้ามเนื้อในกลุ่มหน้า อยู่ใกล้กับกระดูก Fibula
ภาพแสดงกล้ามเนื้อในกลุ่มด้านข้าง
(Lateral Compartment)
3.กล้ามเนื้อน่องกลุ่มที่อยู่ด้านหลังส่วนลึก (Deep Posterior Compartment) มีกล้ามเนื้ออยู่ 4 มัด กล้ามเนื้อในกลุ่มนี้จะอยู่ภายในน่อง
มีหน้าที่เกี่ยวกับการทำงานของนิ้วเท้าและฝ่าเท้าเป็นหลัก วางตัวเป็นกล้ามเนื้อที่อยู่ในชั้นลึกสุดใต้ต่อกล้ามเนื้อกลุ่มสุดท้าย
ภาพน่องตัดขวางแสดงกล้ามเนื้อในกลุ่มด้านหลังส่วนลึก
(Deep Posterior Compartment)
และมาถึงกลุ่มที่มีบทบาทมากที่สุดในการลดน่อง ท๊าด่าม!!
4.กล้ามเนื้อในกลุ่มที่อยู่ด้านหลังส่วนตื้น (Superficial Posterior Compartment) กลุ่มนี้มีกล้ามเนื้ออยู่ 3 มัด (แทรกรูปกล้ามเนื้อน่องตัดขวาง)
– Gastrocnemius
– Soleus
– Plantaris
เป็นกล้ามเนื้อที่อยู่ด้านหลังทั้งหมดกินพื้นที่ถึง 50%
ภาพน่องตัดขวางแสดงกล้ามเนื้อในกลุ่มด้านหลังส่วนตื้น Superficial Posterior Compartment
การลดน่องทุกวิธีเราจะ Focus กันที่กล้ามเนื้อในกลุ่มนี้ค่ะ
หน้านี้ของเค้าคือ การเขย่งปลายเท้า การกระโดด การเดิน การวิ่ง แต่ไม่ต้องห่วงค่ะ
ทุกวิธีของการลดน่องจะไม่ทำให้เราเดินไม่ได้หรือว่าวิ่งไม่ได้ค่ะ ยังทำได้เหมือนเดิมค่ะ ไม่พิการแน่นอนจ้าไม่ต้องกลัว สาวๆคนไหนที่โดนหนุ่มขู่อยู่ เอาไปบอกได้เลย
ผ่าตัดกล้ามเนื้อน่อง คืออะไร ตัดกล้ามเนื้อมัดไหนออกไป
การผ่าตัดกล้ามเนื้อน่องคือ การตัดเอากล้ามเนื้อ Gastrocnemius ออกทั้งหมดหรือเอาออกบางส่วนเพื่อลดขนาดน่อง มีแผลผ่าตัดที่ด้านหลังเข่า
เดิมทีเทคนิคการผ่าตัดนั้นเน้นตัดกล้ามเนื้อออกทั้งหมด ซึ่งลดน่องได้ดี
แต่คนไข้จะเจอปัญหาการพักฟื้นที่ใช้เวลานาน น่องจะบวมนาน โดยเฉพาะเคสที่เลือดออกมากระหว่างผ่าตัด
แต่เจ้ากรรม น้องน่องก็กลับมาโตใหม่ได้ แม้จะตัดออกไปแล้ว เกิดจากมัดอื่นโตแทนได้
เพราะร่างกายปรับการทำงานโดยการใช้มัดอื่นแทน ซึ่งตรงนี้แก้ไขไม่ได้แล้ว โอ้ว แม่เจ้า
เค้าก็เลยทำการปรับเทคนิคการผ่าตัดใหม่ เป็นการทำ Partial muscle resection หรือตัดกล้ามเนื้อออกบางส่วนคล้ายกับการแต่งทรงกล้ามเนื้อให้ดีขึ้น แทนการตัดออกทั้งหมด เพื่อลดผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นจากการผ่าตัด “แต่ก็ทำให้ลดขนาดกล้ามเนื้อน้อยกว่าการผ่าตัดแบบเก่า” แต่ลดปัญหากล้ามเนื้อน่องมัดอื่นโตแทน Gastrocnemius
ข้อดี - ข้อเสียของการผ่าตัดลดน่อง
เราจะพูดถึงเทคนิค Partial muscle resection นะคะ เพราะเค้าไม่ตัดออกทั้งมัดกันแล้ว
ข้อดีของการผ่าตัดลดน่อง คือ
– ลดน่องได้ผลจริง เห็นผลชัดเจน (แต่ก็จะไม่ได้ลดเท่ากับการตัดออกทั้งมัด เพื่อลดผลข้างเคียงจากการผ่าตัด)
ข้อเสียของการผ่าตัดลดน่อง
– มีรอยแผลผ่าตัดบริเวณข้อพับขา
– เสียเลือดมาก เนื่องจากกล้ามเนื้อเป็นอวัยวะที่มีเลือดมาเลี้ยงเยอะมาก เวลาผ่าตัดไปถูกกล้ามเนื้อจะทำให้เกิดการเสียเลือดได้ในปริมาณมาก
– พักฟื้นเป็นเวลานาน ต้องใส่ถุงน่องรัดขา Stocking บล็อคขาเอาไว้และช่วยลดบวมอย่างน้อย 4-12 อาทิตย์หลังการผ่าตัด
– มีโอกาสที่จะเกิดพังพืดในกล้ามเนื้อน่องได้ ทำให้รูปทรงน่องเปลี่ยนไปหลังจากผ่าตัดไปสักระยะนึง
– ไม่สามารถแก้ไขปัญหาน่องใหญ่จากกล้ามเนื้อ Soleus ได้*
รอยแผลเป็นหลังการผ่าตัดน่อง
* ปัญหาน่องใหญ่จากกล้ามเนื้อ Soleus หมอเจอเยอะขึ้นเรื่อยๆ ส่วนใหญ่เกิดจากการที่คนไข้เคยลดกล้ามเนื้อน่องมาก่อน เช่น ฉีดโบทอก ผ่าตัดน่อง
ทั้ง 2 วิธีลดเฉพาะกล้ามเนื้อ Gastrocnemius หลังจากนั้นร่างกายจะปรับการทำงานหรือการ Compensate ของกล้ามเนื้อ Soleus ทำงานมากขึ้น เกิดกล้ามเนื้อเป็นก้อนปูดอยู่ตรงช่วงบริเวณใกล้ๆข้อเท้า
การแก้ไขปัญหา การ Compensate ของกล้ามเนื้อนี้ต้องใช้ Real legs หรือการจี้น่องแก้ไขเป็นหลักเพราะเป็นวิธีเดียวที่ลดกล้ามเนื้อ Soleus ได้
ตัวอย่างเคสที่เคยฉีดโบท็อกน่องมาก่อนทำให้กล้ามเนื้อ Soleus โตแทนที่กล้ามเนื้อ Gastrocnemius และแก้ไขด้วย การจี้น่อง
การเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดลดน่อง
การผ่าตัดน่องถือเป็นการผ่าตัดใหญ่ จำเป็นต้องมีการเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดดังนี้
- แจ้งรายละเอียดเกี่ยวกับโรคประจำตัว ยาที่แพ้ และยาที่ทานเป็นประจำแก่ทางคลินิก
- กรณีดมยาสลบ ต้องงดน้ำงดอาหารอย่างน้อย 8-10 ชม.ก่อนการผ่าตัด ป้องกันการสำลักเวลาใส่ท่อช่วยหายใจ
- งดอาหารเสริม และยาต้านเกล็ดเลือด ก่อนการผ่าตัดอย่างน้อย 2 อาทิตย์ (ส่วนยาโรคประจำตัวควรปรึกษาแพทย์ก่อนการผ่าตัด โดยเฉพาะยาละลายลิ่มเลือด เป็นต้น)
- ไม่ควรขับรถเองในวันผ่าตัด
ข้อควรปฏิบัติหลังการผ่าตัดลดน่อง
- แนะนำให้นอนยกขาสูง เพื่อให้ขาลดบวมเร็วขึ้น
- ควรใส่ Stocking อย่างน้อย 4-12 อาทิตย์หลังการผ่าตัด
- ไม่แนะนำให้ออกกำลังกายรุนแรงในช่วงแรกหลังการผ่าตัด
- ไม่ควรใส่ส้นสูง เกินกว่า 10 CM หรือส้นเข็มเพราะจะกระตุ้นให้กล้ามเนื้อน่องกลับมาโตใหม่ได้
เปรียบเทียบการผ่าตัดลดน่องกับการลดกล้ามเนื้อน่องวิธีอื่น
การผ่าตัดลดน่องแม้จะเป็นวิธีที่เห็นผลได้ชัดเจน แต่เมื่อดูถึงผลข้างเคียงแล้วก็จะเห็นว่า มีความเสี่ยงอีกหลายข้อ ทั้งในเรื่องของการพักฟื้น ปัญหาการเสียเลือดระหว่างผ่าตัด แม้จะเป็นการผ่าตัดแต่ไม่สามารถลดน่องได้ถาวร
หมอขอเสนอทางเลือกอีก 2 วิธี เพื่อทดแทนการผ่าตัดลดน่องคือ
- ฉีดโบทอกน่อง
ถ้ากล้ามเนื้อไม่ได้ใหญ่มาก ต้องการปรับรูปทรงของน่อง ลดก้อนกล้ามเนื้อน่องเวลาใส่ส้นสูง การฉีดโบทอกน่องก็สามารถตอบโจทย์ข้อนี้ได้โดยที่ไม่ต้องผ่าตัด ไม่ต้องพักฟื้น
ส่วนใหญ่ใช้ยาเริ่มต้นที่ 100 Units ขึ้นไปต่อข้าง เรื่องผลการรักษาอาจจะลดขนาดได้น้อยกว่าการผ่าตัดเพราะต้องรอ Botox ออกฤทธิ์ที่ประมาณ 2 อาทิตย์ กว่าที่น่องจะเล็กลงจะใช้เวลาที่ 1 เดือน ผลการรักษาอยู่ได้นาน 6 เดือน หลังจากนั้นน่องจะเริ่มโตกลับมาได้
ด้วยเหตุนี้โบท็อกน่องจะเหมาะกับการปรับทรงน่องเป็นหลักนั่นเอง
ถ้าใครน่องไม่ใหญ่มากไม่ต้องผ่าตัดก็ได้ค่ะ โบท็อกเบาๆก็มีค่ะ
และหมอปีมีวิธีการฉีดโบท็อกน่องเข้าไปที่เส้นประสาทสั่งการกล้ามเนื้อ ทำให้ตัวยากระจายได้ทั่วกว่าสมัยก่อนเห็นผลมากขึ้น โดยที่ใช้ยาลดลง แต่ผลการรักษายังได้ที่ 6 เดือนเหมือนเดิมค่ะ นั่นก็คือ Advance Botox Injection ค่ะ
ภาพก่อนและหลังการฉีดโบท็อกน่อง
น่องที่เหมาะกับการฉีดโบท็อกน่อง คือ
น่องที่เขย่งแล้วมีก้อนปูดเล็กน้อย
ขนาดเส้นรอบวงไม่ใหญ่มาก
2.การจี้น่องเรียว เป็นเทคทิคที่ใช้คลื่นความถี่วิทยุ เพื่อจี้เส้นประสาทสั่งการกล้ามเนื้อน่องข้อดีคือ ลดน่องได้ใกล้เคียงกับการผ่าตัด ถ้าน่องใหญ่มากก็สามารถทำได้ และลดได้ถึงกล้ามเนื้อ Soleus ซึ่งยังไม่มีวิธีอื่นที่ลดกล้ามเนื้อมัดนี้ได้
สามารถทำได้โดยไม่มีรอยผ่าตัด ระยะเวลาในการพักฟื้นสั้นกว่า
สามารถขับรถเองได้ ไม่มีปัญหาเรื่องเสียเลือดในระหว่างผ่าตัด การจี้น่องนับเป็นหัตถการผ่าตัดเล็ก จี้น่องจึงเป็นทางเลือกที่ได้รับความนิยมมากกว่าในปัจจุบัน สนใจรายละเอียดการจี้น่องเรียว คลิ๊ก
ก่อนและหลังทำทันทีด้วย Real legs จะเห็นว่ากล้ามเนื้อเรียบขึ้น
หลังทำ Real legs แล้ว 3 เดือน ก้อนกล้ามเนื้อหายไป น่องเล็กลง
ตารางเปรียบเทียบการฉีดโบท็อกน่อง การจี้น่องเรียวและการผ่าตัดกล้ามเนื้อน่อง
เทคนิคการลดน่อง |
ผลการลดกล้ามเนื้อ |
ระยะเวลาที่อยู่ได้ |
ผลข้างเคียง |
ฉีดโบท็อกลดน่อง |
❤️❤️ |
6 เดือน |
|
จี้น่องเรียว |
❤️❤️❤️ |
1.5 -2 ปี |
|
ผ่าตัดกล้ามเนื้อน่อง |
❤️❤️❤️❤️ |
2-5 ปี |
|
เปรียบเทียบการผ่าตัดลดน่องกับการดูดไขมันน่อง
เนื่องจากยังมีคนไข้หลายคนเข้าใจผิดเกี่ยวกับน่องอยู่มาก เข้าใจกันไปว่าน่องนั้นใหญ่จากไขมันอยู่ จริงๆแล้วส่วนใหญ่ของน่องเราเป็นกล้ามเนื้อ (หมอย้ำมากและจะย้ำตลอดไป 555)
การดูดไขมันน่องควรทำในเคสที่มีน่องใหญ่จากไขมัน “ร่วมด้วย” (เน้นตรงคำว่าร่วมด้วยนะคะ เพราะยังไงกลุ่มนี้ก็มีกล้ามเนื้อใหญ่ด้วย พูดง่ายๆว่าต้องลดทั้งไขมันทั้งกล้ามเนื้อค่ะ)
ใครจะดูดไขมันน่องควรวัดขนาดชั้นไขมันด้วยการ ultrasound ได้มากกว่า 1.5CM จึงจะสามารถดูดไขมันน่องได้
ดังนั้นการเปรียบเทียบการผ่าตัดลดน่องกับการดูดไขมันอาจจะไม่สามารถเปรียบเทียบได้ซะทีเดียวค่ะ เหมือนนักมวยคนละรุ่นกัน
คนไข้ควรประเมินก่อนว่าน่องเราเป็นแบบไหน ไปดูรายละเอียดต่อได้ที่ น่องเราใหญ่จากไขมันหรือกล้ามเนื้อ
ภาพอัลตร้าซาวน์น่อง แสดงถึงชั้นไขมันที่มีน้อยกว่ากล้ามเนื้ออย่างมาก
สรุป
ยังไม่มีวิธีใดที่สามารถลดน่องได้ถาวร แม้จะเป็นการผ่าตัดเอากล้ามเนื้อออก ร่างกายก็ยังสามารถปรับการทำงานของกล้ามเนื้อและกล้ามเนื้อกลับมาโตใหม่ได้
การผ่าตัดน่อง ในปัจจุบันทำน้อยลงเนื่องจากมีภาวะแทรกซ้อนหลายด้าน
วิธีที่ได้รับความนิยมมากกว่าคือการ จี้น่องเรียว เพราะไม่มีรอยแผลเป็น ผลการลดน่องได้ใกล้เคียงกัน โดยที่ความเสี่ยงในการผ่าตัดน้อยกว่า และสามารถจี้ซ้ำได้เรื่อยๆ รวมไปถึง ไม่เกิดปัญหากล้ามเนื้อ Soleus โตแทนด้วย
สนใจลดน่องวิธีอื่นๆเพิ่มเติมคลิ๊กเลย วิธีลดน่องที่ได้ผลจริง , น่องใหญ่ แก้ยังไงดี