มีปัญหาขาลาย ขาไม่สวย แต่ก็ไม่รู้จะ รักษาเส้นเลือดขอด ที่ไหนดี หมอมีคำแนะนำเกี่ยวกับเส้นเลือดขอดมาฝากกันค่ะ รู้มั้ยว่าคนกว่า 30% บนโลกนี้เค้าเป็นเส้นเลือดขอดกันนะ และก็มีวิธีการรักษาให้ดีขึ้นได้ด้วยค่ะ อยากรู้ว่าต้องทำยังไง ต้องอ่านบทความนี้เลย
สารบัญ
หลอดเลือดดำในร่างกายเรา เป็นอย่างไร
ในหลอดเลือดดำ มีด้วยกันทั้งหมด 3 ระบบใหญ่ๆ คือ
หลอดเลือดดำที่อยู่ลึกกว่า เยื่อหุ้มกล้ามเนื้อ หรือระบบ Deep venous system
ระบบหลอดเลือดดำที่อยู่ตื้นกว่า เรียกกว่า Superficial venous system
ระบบหลอดเลือดดำที่อยู่ระหว่างระบบ Deep กับ Superficial หรือ Perforator
สำหรับเส้นเลือดขอด จะพูดถึงระบบหลอดเลือดดำที่อยู่ตื้น หรือ Superficial venous system เป็นหลัก
เส้นเลือดขอด คืออะไร
เส้นเลือดขอด คือ เส้นเลือดที่เกิดความผิดปกติ บริเวณผนังหลอดเลือด การไหลเวียนที่ผิดปกติ ความดันในหลอดเลือดดำที่เพิ่มขึ้น เช่น จากการยืนนานเดินนานทำให้เลือดลงไปกองอยู่ที่ขานาน ไหลกลับเข้าสู่หัวใจได้ลำบาก ทำให้หลอดเลือดดำทำงานหนัก
ในระยะเริ่มต้นจะเห็นเป็นเส้นเลือดฝอยชัดขึ้นที่ผิวหนัง เมื่อมีความรุนแรงมากขึ้นทำให้เกิดความผิดปกติของผนังหลอดเลือดในหลอดเลือดดำที่มีขนาดใหญ่ขึ้น จนมีผลข้างเคียงเช่น ขาบวม หรือสีผิวที่ผิดปกติ ไปจนถึงเกิดแผลเรื้อรังที่ขา
อาการของเส้นเลือดขอดเป็นอย่างไร
ความผิดปกติของเส้นเลือดขอด นอกจากที่เราเห็นเส้นเลือดขึ้นตามผิวหนังอย่างเห็นได้ชัดแล้ว อาจทำให้เกิดการปวดขา เมื่อยขา ขาบวม มีสีผิวที่ผิดปกติไป หรือเกิดแผลเรื้อรังที่ขาได้ โดยเราแบ่งอาการของเส้นเลือดขอดออกเป็นระยะต่างๆ
ระยะของเส้นเลือดขอด ตามระบบ CEAP classification
C1 มีเส้นเลือดดำฝอยที่ขา
C2 เกิดเส้นเลือดขอด
C3 ขาบวม เท้าบวม
C4 มีสีผิวที่ขา เปลี่ยนแปลงไป สีเข้มขึ้นหรือผิวหนังหนาขึ้น
C5 มีแผลเกิดขึ้นที่ข้อเท้า และรักษาหายแล้ว (แผลที่เกิดจากการเป็นเส้นเลือดขอดมาเป็นเวลานาน)
C6 มีแผลเกิดขึ้นที่ข้อเท้าและยังรักษาไม่หาย (แผลที่เกิดจากการเป็นเส้นเลือดขอดมาเป็นเวลานาน)
จะเห็นได้ว่า เส้นเลือดขอดนั้นมีอาการรุนแรงจนเกิดแผลเรื้อรังที่ข้อเท้าได้ เป็นโรคที่มีผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันได้ ถือได้ว่า เป็นอันตรายจากการเป็นเส้นเลือดขอด ที่ไม่ควรมองข้าม
มารู้จักเส้นเลือดขอดของตัวเอง
เส้นเลือดขอดที่คนไข้เป็น เราสามารถมาจัดลำดับได้คร่าวๆตามที่หมอแจ้งไป ด้านบนเลยค่ะ เช่น เราเป็นแต่เส้นเลือดฝอยม่วงๆแดงๆ ก็จัดอยู่ใน C1 ถ้ามีขาบวมแล้วก็อยู่ในระยะ C3 เป็นต้น
แต่ละระยะจะใช้การรักษาที่แตกต่างกัน แต่ถ้าให้ดีที่สุดควรทำการตรวจเส้นเลือดขอดที่เป็นด้วยการอัลตร้าซาวน์หลอดเลือดจะเป็นวิธีที่ทำให้ทราบอาการของเส้นเลือดขอดได้ดีที่สุด และจะทำให้รู้ได้ว่าเราต้อง รักษาเส้นเลือดขอด ที่ไหนดี
Ultrasound เส้นเลือดวัดอะไร
การตรวจด้วยอัลตร้าซาวน์จะช่วยดูได้ว่าลิ้นในหลอดเลือดดำของเส้นเลือดดำ Great Saphenous Vein และ Small saphenous vein มีความผิดปกติหรือมีการรั่วหรือไม่ ซึ่งบริเวณนี้เปรียบเสมือนจุดเริ่มต้นของหลอดเลือดดำในระบบที่อยู่ตื้น
นอกจากวัดเรื่องลิ้นในหลอดเลือดดำรั่วหรือไม่ ยังเป็นตัวช่วยดูว่าหลอดเลือดดำทั้งหมดนั้นมีการไหลเวียนเป็นอย่างไร กรณีที่ตรวจพบว่ามีการรั่วที่หลอดเลือดดำทั้ง 2 เส้นนี้ การรักษาเส้นเลือดขอดจะต้องทำการรักษาที่บริเวณนี้ก่อนที่จะไปรักษาที่เส้นฝอยอื่นๆ
วิธีการรักษาเส้นเลือดขอด มีกี่แบบ
การเลเซอร์เพื่อรักษาเส้นเลือดขอดขนาดเล็ก
ในกรณีที่เป็นหลอดเลือดฝอยมากๆ การเลเซอร์เพื่อทำลายหลอดเลือดก็เป็นอีกวิธีการรักษานึง เช่น การสลายเส้นเลือดฝอยที่หน้า เป็นต้น
การฉีดสลายเส้นเลือดขอด
เป็นการทำลายหลอดเลือดที่เกิดการผิดปกติหรือเป็นเส้นเลือดขอด โดยใช้ sclerotherapy ซึ่งมีหลายชนิด สามารถเข้าไปอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ ยาฉีดสลายเส้นเลือดขอด
การจี้ปิดหลอดเลือดดำใหญ่
จากการอัลตร้าซาวน์ถ้าตรวจพบว่ามีการรั่วที่หลอดเลือดดำใหญ่ ควรจะจี้ปิดเส้นดังกล่าวก่อน โดยปัจจุบัน จะมีเทคนิคในการจี้ปิดหลอดเลือด ด้วยเลเซอร์ ด้วยคลื่นความถี่วิทยุ ไปจนถึงการใช้สารฉีดเข้าไปปิดหลอดเลือดนี้ได้ทั้งนี้คุณหมอจะเป็นคนเลือกให้คนไข้อีกทีนึง
การผ่าตัด
เป็นวิธีการดั้งเดิมที่ผ่าตัดตั้งแต่บริเวณขาหนีบเลาะเส้นเลือดที่เป็นเส้นเลือดขอดทิ้งทั้งขา ซึ่งคนไข้ได้ยินแล้วกลัวมาก แต่ปัจจุบันเราไม่ได้ทำการผ่าตัดในลักษณะนี้แล้วค่ะ การจี้ปิดหลอดเลือดดำเข้ามามีบทบาทในการลดการผ่าตัดลงไปได้มาก และจะใช้ร่วมกัน ในกรณีที่เส้นเลือดขอด มีขนาดใหญ่มากและเส้นคดเคี้ยว อาจจำเป็นต้องอาศัยการผ่าตัดร่วมด้วยเพราะไม่สามารถทำการสอดสายเพื่อการจี้ปิดในหลอดเลือดได้
โดยสรุปคือ การผ่าตัดเส้นเลือดขอดนั้นไม่ได้น่ากลัวและมีแผลยาวเหมือนกับสมัยก่อนแล้วค่ะ ทั้งหมดทุกวิธีนั้นไม่ได้สร้างมาเพื่อทดแทนกันได้ทั้งหมด ค่ะ แต่ละแบบมีข้อดีข้อเสียและข้อจำกัดที่แตกต่างกัน ดังนั้นแล้วควรให้แพทย์เป็นผู้เลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสมกับคนไข้ดีกว่าค่ะ และที่สำคัญคือ การรักษาเส้นเลือดขอด ไม่มีการใช้แบบยากิน หรือยาทาเพื่อรักษาเส้นเลือดขอดนะคะ อย่าไปหลงเชื่อโฆษณาผิดๆนะคะ
ตัวอย่างคนไข้ที่ฉีดสลายเส้นเลือดขอดที่ Estique Clinic กับหมอปี ฉีดสลายทั่วขาทั้ง 2 ข้างด้วย Aethoxysklerol
รักษาเส้นเลือดขอดที่ไหนดี
ในการรักษาเส้นเลือดขอดที่ไหนดีนั้น จะเลือกรับบริการที่ไหน หมออยากให้คำนึงถึง ข้อมูลดังต่อไปนี้ค่ะ
ระยะอาการของเส้นเลือดขอดของตัวเองเป็น
เส้นเลือดขอดนั้นเป็นโรคที่คนถึง 30% เป็นกัน แต่ระยะของโรคแตกต่างกัน ทำให้หมอให้การรักษาแตกต่างกันไปด้วย
ในระยะเริ่มต้น ส่วนใหญ่แล้วจะมีผลในเรื่องของความสวยงามเป็นหลัก มักจะยังไม่เกิดปัญหาที่ส่งผลกับการใช้ชีวิตประจำวันทำให้โดยทั่วไปแล้ว ถ้าสาวๆที่กังวลว่าขาลายขาไม่สวยเพราะเส้นเลือดฝอย ในระยะนี้ สามารถใช้เป็นวิธี ฉีดสลายเส้นเลือดขอดได้ หรือ ถ้าเป็นเส้นเล็กมากๆ ยกตัวอย่างเช่นเส้นเลือดฝอยที่เล็กกว่าเส้นผมของเรานั้น อาจพิจารณารักษาด้วยเลเซอร์สลายเส้นเลือดขอดค่ะ
แต่ถ้าเป็นเส้นเลือดขอดเส้นใหญ่ เส้นปูดนูนแล้ว หมอแนะนำให้ไปตรวจอัลตร้าซาวน์เพื่อ ดูการรั่วและระบบหลอดเลือดดำซะก่อน จะได้เลือกวิธีการรักษาให้เหมาะสมอีกครั้งนึงค่ะ
สถานพยาบาลแต่ละที่ก็จะมีความสามารถในการให้การรักษาเส้นเลือดขอดในระยะที่แตกต่างกันไป เช่น อย่างคลินิกหมอเอง เน้นการรักษาแบบฉีดสลายเส้นเลือดขอดเป็นหลัก คนไข้ที่จะรักษากับหมอได้จะเป็นคนไข้ที่เป็นเส้นเลือดขอดในระยะเริ่มต้น กรณีที่เป็นระยะหลังๆแล้ว เช่น มีเส้นปูดนูดแล้ว ควรรักษาเส้นใหญ่ หรือปิดที่เส้นใหญ่ก่อน ค่อยกลับมาฉีดสลายกับหมอได้ค่ะ
เส้นเลือดขอดไม่หายขาด
บางคนเข้าใจว่ารีบรักษายิ่งได้เปรียบ จริงๆแล้วเป็นความเข้าใจที่ผิด การป้องกันการเกิดเส้นเลือดขอดก็เป็นสิ่งสำคัญ ปัจจัยเสี่ยงเช่น การยืนนานเดินนาน ก็เป็นส่วนที่มีผลให้เส้นเลือดขอดของเรานั้นเป็นมากขึ้นได้
แม้จะได้รับการรักษาไปแล้วเพราะ เส้นเลือดขอดมีปัจจัยมาจากกรรมพันธุ์ เสมือนว่าท่อประปาในร่างกายของเรา ตั้งต้น ที่ติดตั้งมาตั้งแต่เกิด ไม่แข็งแรง ต่อให้เราฉีดสลายเส้นนี้ไปแล้ว เส้นอื่นๆในร่างกายก็เกิดใหม่ได้เพราะ ท่อประปาของเราที่มีมามันไม่แข็งแรงตั้งแต่ต้นนั่นเอง การใส่ถุงน่องเส้นเลือดขอดเป็นวิธีการรักษาที่ช่วยในการชะลอการเกิดเส้นเลือดขอดใหม่ เพราะช่วยเลือดไหลกลับเข้าสู่หัวใจ ลดเลือดที่ลงมากองที่ขา ผนังหลอดเลือดก็จะทำงานน้อยลง
ดูสิทธิรักษาของตัวเอง
อย่าลืมตรวจสอบสิทธิการรักษา ของเราเอง อาจครอบคลุมการรักษาเส้นเลือดขอดได้ แต่วิธีการรักษาเส้นเลือดขอดแต่ละที่จะแตกต่างกันไป ยกตัวอย่างเช่น สิทธิประกันสังคม จะไม่ครอบคลุมการรักษาเส้นเลือดขอดในแง่ของความสวยงาม กรณีที่ไม่ได้มีอาการปวดขา หรือมีผลกระทบกับการทำงาน การฉีดสลายเส้นเลือดขอดนั้น สิทธิประกันสังคมที่มีอาจไม่ครอบคลุม เป็นต้น
บางบริษัท มีนโยบายให้การรักษาเส้นเลือดขอดได้ มีคนไข้มาทำเรื่องเบิกกับทางบริษัทกันหลายคนเลยค่ะ แต่อาจจะต้องแนบเอกสารเช่น ใบเสร็จ ใบรับรองแพทย์กลับบ้านไปด้วย ในกรณีที่ใครมีสิทธิรักษานี้อยู่ลองสอบถามกันดูนะคะ
อาการปวดอาจไม่หายไป
บางคนตัดสินใจรักษาเส้นเลือดขอดเพราะคิดว่าจะช่วยเรื่องอาการปวดขา หมอขอแจ้งไว้ก่อนว่า การปวดขาอาจไม่ได้เกิดจากเส้นเลือดขอดนะคะ บางคนก็ปวดกล้ามเนื้อ ได้เช่นเดียวกัน ดังนั้นแล้ว การรักษาเส้นเลือดขอดไม่ได้เป็นข้อการันตีว่าจะทำให้อาการปวดขาหายเป็นปลิดทิ้ง
สรุป
การจะเลือกรับการ รักษาเส้นเลือดขอด ที่ไหนดี นั้น ควรทราบระยะเส้นเลือดขอด ที่ตัวเองเป็น และเข้าใจว่าการรักษา แต่ละแบบนั้นออกแบบมาเพื่อรักษาเส้นเลือดขอดในแต่ละระยะที่แตกต่างกัน
วิธีที่ดีที่สุดที่จะทราบได้ว่าเราเป็นเส้นเลือดขอดในระยะไหนนั้น คือ การที่เราตรวจด้วยการอัลตร้าซาวน์ กรณีที่ไม่มีปัญหาที่หลอดเลือดดำใหญ่ สามารถใช้การฉีดสลายเส้นเลือดขอดได้ ถ้ามีเส้นปูดนูน ส่วนใหญ่แล้ว จะเริ่มเป็นเส้นเลือดขอดเส้นใหญ่ แนะนำให้ตรวจเพิ่มเติม ก่อนการรักษาด้วยการฉีดสลายเส้นเลือดขอด
เป้าหมายในการรักษาเส้นเลือดขอดก็เป็นอีกส่วนนึงที่ทำให้เราสามารถเลือกว่าจะ รักษาเส้นเลือดขอด ที่ไหนดี ได้ เช่น การที่เราต้องการบรรเทาอาการของเส้นเลือดขอด วิธีที่ดีคือการใส่ถุงน่องเส้นเลือดขอดเป็นประจำ และการรักษาเพื่อความสวยงาม การฉีดสลายนั้นไม่ได้เป็นการรักษาถาวร มีโอกาสที่เส้นเลือดขอดจะเกิดขึ้นใหม่ได้อีก เป็นต้น