การใช้ยาฉีดสลายเส้นเลือดขอด เจ็บมั้ย ได้ผลจริงหรือเปล่า

จากบทความที่แล้วหมอบอกว่าในการรักษาเส้นเลือดขอด จะเริ่มต้นด้วยการใช้ ยาฉีดสลายเส้นเลือดขอด หมอจะพามาดูรายละเอียดกันค่ะ จะได้ไขข้อข้องใจว่า เจ็บมั้ย ได้ผลหรือเปล่า ต้องฉีดกี่รอบถึงจะหายกันนะคะ

ก่อนจะพูดถึงเรื่อง ยาฉีดสลายเส้นเลือดขอด หมอขอย้อนความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับเส้นเลือดขอดกันอีกรอบค่ะ

เส้นเลือดขอด มีกี่ระยะ

อาการของโรค เส้นเลือดขอดมีด้วยกันทั้งหมด 6 ระยะ เป็นการแบ่งตาม CEAP Classification โดยที่

ระยะ C0 คือไม่เป็นปัญหาเส้นเลือดขอด

ระยะ C1 คือ มีเส้นเลือดฝอยขึ้นตามขา ขนาดเส้นเลือดฝอยไม่เกิน 3 mm

ระยะ C2 คือ มีเส้นเลือดขอดขนาดใหญ่กว่า 3 mm

ระยะ C3 คือ มีอาการขาบวม

ระยะ C4 คือ มีสีผิวที่ข้อเท้าผิดปกติจากเส้นเลือดขอด

ระยะ C5 คือ เคยเป็นแผลเรื้อรังที่ข้อเท้า ตอนนี้หายแล้ว

ระยะ C6 คือ เป็นแผลเรื้อรังที่บริเวณข้อเท้า เกิดจากการเป็นเส้นเลือดขอดเป็นเวลานาน

นอกจากนี้ยังมีการแบ่งง่ายๆแบบ 2 ระยะคือ ระยะเริ่มต้น กับระยะรุนแรง โดยที่ระยะเริ่มต้นเทียบได้กับ C1-C2 ระยะรุนแรงคือ C3 -C6

เมื่อไหร่จะรักษาเส้นเลือดขอดแบบใช้ ยาฉีดสลายเส้นเลือดขอด

สามารถฉีดสลายเส้นเลือดขอดได้ตั้งแต่ C1-C2 เป็นการรักษาในกรณีคนไข้ต้องการรักษาเพื่อความสวยงาม

ส่วนระยะรุนแรง C3 ขึ้นไป แนะนำให้ตรวจอัลตร้าซาวน์เพื่อหาการรั่วของเส้นเลือดดำก่อนทำการรักษา และเทคนิคที่ใช้ในการฉีดสลายจะมีรายละเอียดที่แตกต่างเป็นจากการฉีดสลายเส้นเลือดขอดแบบระยะเริ่มต้น

ดังนั้นถ้าคนไข้ เป็นเส้นเลือดขอดและมีปัญหาขาบวม หรือมีแผลที่ข้อเท้า ควรพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยเพิ่มเติมก่อนนั่นเองค่ะ

ยาสลายเส้นเลือดขอด มีกี่แบบ (Sclerosing Solution)

ตัวยามีด้วยกันทั้งหมด 3 ประเภทตามนี้ค่ะ

Detergent sclerosants

กลุ่มนี้มี ยา 2 ตัวคือ Polidocarnol และ Sodium tetradecyl sulphate หลักการของยากลุ่มนี้คือตัวยาไปทำปฏิกิริยากับผนังหลอดเลือดโดย ทำลายผนังหลอดเลือด ซึ่งตัวยาได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยา เป็นชื่อการค้า Aethoxyskerol 1% และ 3% เป็นตัวที่หมอใช้อยู่ค่ะ

ข้อดีคือไม่จำเป็นต้องฉีดซ้ำถี่เท่ากับตัวอื่น ฉีด 1 ครั้งรอดูที่ 2-4 เดือนแล้วค่อยพิจารณาฉีดใหม่ และสามารถทำในรูปแบบโฟมเพื่อให้ผลลัพธ์ในการรักษาที่ดีกว่าการฉีดแบบน้ำได้

Chemical irritants

ตัวยาในกลุ่มนี้คือ Glycerin หลักการการทำงานของยาตัวนี้คือ ทำลายผนังหลอดเลือด แต่คนละกลไกกับตัวยากลุ่มแรก มีข้อดีคือเกิดรอยดำน้อยกว่า แต่ประสิทธิภาพแย่กว่าและได้รับความนิยมน้อยกว่าตัวยากลุ่ม Detergent sclerosants

Hyperosmotic agent

ตัวยาในกลุ่มนี้ได้แก่ Hypertonic saline กับ Hypertonic saline ผสมกับ Dextrose หรือที่เรานิยมเรียกกันว่าฉีดน้ำเกลือเข้มข้นนั่นเอง ข้อเสียของยากลุ่มนี้คือ ตัวยาจะละลายไปกับเลือดเร็วมากจำเป็นต้องฉีดถี่ ไม่เหมาะจะฉีดเส้นใหญ่ ทำให้เกิดปัญหาเรื่องรอยแผลได้ รวมถึงเวลาฉีดจะรู้สึกแสบที่เส้นหรือปวดมากกว่าตัวยากลุ่มอื่น

ฉีดสลายโดยใช้ ยาในรูปแบบน้ำ กับรูปแบบโฟมแตกต่างกันอย่างไร

โดยตัวยาทั้ง 3 กลุ่มที่หมอพูดถึงในตอนแรกนั้น ผลิตมาอยู่ในรูปแบบน้ำค่ะ ส่วนยาในรูปแบบโฟมคือ ตัวยากลุ่ม Detergent sclerosants นำเป็นผ่านกระบวนการให้เป็นรูปแบบโฟมคล้ายกับโฟมโกนหนวด

ข้อดีของยาในรูปแบบโฟม

คือ เพิ่มประสิทธิภาพในการสลายเส้นเลือดขอดได้ดีขึ้นโดยมีผลข้างเคียงเรื่องการเกิดรอยดำหลังการฉีดสลายน้อยกว่า คนไข้สามารถฉีดได้ปริมาณมากกว่าฉีดในรูปแบบน้ำ

ข้อเสียของยาในรูปแบบโฟม

คือ จะต้องฉีดสลายให้เร็วเพราะโฟมจะสลายไปภายใน 1-2 นาทีหลังจากการทำโฟมเสร็จ ดังนั้นจึงเป็นหัตถการที่ต้องอาศัยความแม่นยำ และประสบการณ์ในการฉีดเส้นเลือดขอดมากกว่าแบบน้ำ

ข้อห้ามในการฉีดสลายเส้นเลือดขอด

1.คนไข้ที่ตั้งครรภ์อยู่หรือ ให้นมบุตรอยู่ ไม่แนะนำให้ฉีด

2.ผู้ป่วยที่เดินไม่ได้ เพราะอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนเช่นการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำลึก ได้

3.ผู้ป่วยที่เป็นโรคทางหลอดเลือด เช่น หลอดเลือดแดงอุดกั้นที่ส่วนขา, มีโรคหลอดเลือดดำอุดตัน

4.ห้ามใช้ในผู้ที่แพ้ยา

5.มีปัญหาเกี่ยวกับการติดเชื้อทางผิวหนัง

ห้ามไม่แน่ใจว่าสามารถฉีดสลายได้หรือไม่สามารถทักเข้ามาสอบถามกับหมอได้เลยค่ะ โดยการแจ้งรายละเอียดเกี่ยวกับโรคประจำตัวที่เป็น ยาที่รับประทาน และส่งรูปถ่ายเส้นเลือดขอดที่เป็นขณะยืนมาประเมินเบื้องต้นได้ค่ะ

ข้อควรปฏิบัติตัวหลังการฉีดสลายเส้นเลือดขอด

1.หลังฉีดจะเกิดเป็นลักษณะของผื่น ตุ่มคันคล้ายลมพิษ ซึ่งไม่ใช่อาการแพ้ยา เป็นอาการปกติของการฉีดสลายเส้นเลือดขอด ห้ามแกะเกาแผลเพราะจะทำให้เกิดแผลพุพองได้

2.ช่วงแรกหลังการฉีดจะรู้สึกเหมือนเป็นเส้นเลือดขอดเพิ่มขึ้น แต่จริงๆแล้วคือตัวยากระจายไปตามเส้นและเห่อขึ้นมา เมื่อติดตามอาการไปสักระยะ เส้นเลือดเหล่านี้จะยุบหายไปได้เอง

3.ควรใส่ถุงน่องสำหรับคนเป็นเส้นเลือดขอด เพื่อช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการฉีดสลายเส้นเลือดขอด ลดรอยดำหลังจากการฉีดเส้นเลือดขอด รวมถึงถ้าใส่ต่อเนื่องเป็นเวลานานจะช่วยชะลอการเกิดเส้นเลือดขอดใหม่ได้

4.สามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติ ออกกำลังกาย หรือว่ายน้ำ อาบน้ำก็สามารถทำได้เพราะเข็มที่ใช้ในการฉีดสลายเป็นเข็มเบอร์เล็ก รูเข็มใช้เวลาในการปิดแผลเพียง 30 นาทีก็สนิทดีแล้ว

ถุงน่องเส้นเลือดขอดปัจจุบันมีหลากหลายรูปแบบและหลากหลายสี ใส่สบายมากกว่าเดิมด้วยเนื้อผ้าที่ระบายอากาศ
เนื้อเนียนไปกับผิวไม่หลอกตา พร้อมทั้งมีเครื่องช่วยใส่ให้ใส่ง่ายกว่าสมัยก่อนมาก

ผลลัพธ์หลังจากการฉีดสลายเส้นเลือดขอด

ตัวยาทั้ง 3 กลุ่มจะใช้หลักการคือ การทำลายผนังหลอดเลือดและร่างกายมาเก็บออกไป ปฏิกิริยานี้จะใช้เวลาประมาณ 2-4 เดือนโดยประมาณ ถ้าเส้นเลือดที่ฉีดสลายเส้นใหญ่ อาจจะใช้เวลานานกว่านี้ได้

ส่วนใหญ่วิดีโอรักษาเส้นเลือดขอด จะแสดงเหมือนเส้นเลือดขอดหายไปทันที แต่จริงๆแล้วแค่ตัวยากระจายไปตามเส้นเลือดแต่ละเส้น เลือดจะไหลกับเข้ามาที่เดิมอีกที เหมือนกับเส้นเลือดขอดยังไม่หายไป ให้ใจเย็นๆและรอผลราวๆ 2-4 เดือนค่ะ

ผลการรักษาที่ได้จะอยู่ที่ประมาณ 50-60% ในการฉีดแต่ละครั้ง ไม่ใช่ฉีดสลายเพียงครั้งเดียวแล้วจะหายหมด ถ้าเส้นเลือดเล็กมากๆ เล็กกว่าเข็มที่ฉีด อาจได้ผลลัพธ์น้อยกว่านี้

การฉีดสลายเส้นเลือดขอดฉีดได้มากน้อยแค่ไหน

หมอขอพูดในกรณีของการใช้ตัวยากลุ่ม Sclerosants ตัว Polidocanol นะคะ หรือ Aethoxyskerol

โดสหรือปริมาณยาในรูปแบบน้ำจะอยู่ที่ 10 CC ต่อน้ำหนักตัว 50kg โดยตามปกติหมอจะทำในรูปแบบโฟมเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการรักษาทำให้สามารถรักษาได้ครอบคลุมพื้นที่มากขึ้น

โดยส่วนใหญ่แล้วสามารถฉีดสลายได้ทั่วขาทั้ง 2 ข้างค่ะ สามารถดูตามเทปที่ติดรอยฉีดในภาพได้ค่ะ

ใครที่กังวลว่าจะต้องฉีดหลายครั้งกว่าจะเห็นผลสบายใจได้นะคะ หรือถ้าต้องเดินทางจากต่างจังหวัดมาด้วยล่ะก็ สามารถส่งรูปเข้ามาประเมินเพื่อความมั่นใจได้ค่ะว่าตัวยาจะครอบคลุมแค่ไหน

ภาพแสดงรอยที่ฉีดสลายเส้นเลือดขอดในตัวยา 10 CC 
ผลลัพธ์ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล

ฉีดยาสลายเส้นเลือดขอด เจ็บมั้ย

คำถามยอดฮิต ที่ทุกคนที่จะฉีดต้องถามค่ะ ข้อนี้

เวลาฉีดสลายเส้นเลือดขอดหมอจะไม่ได้ประคบน้ำแข็งหรือแปะยาชาเพราะจะทำให้หลอดเลือดหดตัวแทนที่จะฉีดได้ครบกลับกลายเป็นเส้นหดกลัวหมอซะอีก ดังนั้นจึงจำเป็นต้องฉีดแบบสดคือไม่ได้แปะยาชา แต่ไม่ต้องกลัวไปค่ะ

เพราะฉีดด้วยเข็มเบอร์เล็กมาก หมอจะเปรียบเทียบขนาดของเข็มให้ดูนะคะ ว่าเข็มที่เราใช้เจาะเลือดเพื่อบริจาคเลือดกับเข็มที่ฉีดเส้นเลือดขอดมีขนาดที่แตกต่างกันมากค่ะ ถ้าถามว่าเจ็บมั้ย เจ็บนิดหน่อยค่ะ คนไข้สามารถผ่านได้ทุกคนค่ะ คนที่กลัวเข็มก็ฉีดมาเยอะแล้วค่ะ

อย่ามัวแต่กลัวเจ็บนะคะ เพราะการฉีดสลายเนี้ยต้องอาศัยหมอที่มีฝีมือในการสอยเส้นเล็กๆ ตอนนี้หมอยังตาดีอยู่ แต่ถ้าอายุมากกว่านี้เนี้ย สายตายาวขึ้นมาจะหาว่าหมอไม่เตือนนะ 555

ภาพแสดงขนาดเข็มที่ใช้ในการฉีดสลายเส้นเลือดขอด เทียบกับเข็มที่ใช้เจาะเลือด และภาพหมอปีกำลังฉีดสลายเส้นเลือดขอด

สรุป

การรักษาเส้นเลือดขอดด้วยการใช้ ยาฉีดเส้นเลือดขอด นี้ เป็นการรักษาที่มีมานาน ตัวยาผ่านอย.และปลอดภัยเพราะฉีดไปเลือดของเราก็จะทำการสลายตัวยานั้น ไม่ตกค้างอยู่ในร่างกายค่ะ ไม่มีการรักษาแบบใช้ยากินหรือยาทาเส้นเลือดขอด

มีตัวยา 3 กลุ่ม ซึ่งนิยมใช้เป็นตัวยา Aethoxyskerol เป็นหลัก เพราะสามารถทำในรูปแบบโฟมได้และไม่จำเป็นต้องทำการฉีดบ่อยๆ แบบตัวยาน้ำเกลือเข้มข้น หลังฉีดจะเกิดเป็นรอยเขียวช้ำและรอยปฏิกิริยาที่ยาทำกับผนังหลอดเลือดทำให้เหมือนเส้นเลือดขอดยังไม่หายไป ใช้เวลาประมาณ 2-4 เดือนจะค่อยๆจางลง ผลลัพธ์อยู่ที่ประมาณ 50-60%

หลังฉีดควรใส่ถุงน่องเส้นเลือดขอดเป็นประจำเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการรักษาและชะลอการเกิดเส้นเลือดขอดใหม่

ใครสนใจรักษาเส้นเลือดขอด กับหมอปี สามารถทักทางช่องทางติดต่อด้านล่าง
ส่งรูปเข้ามารับคำปรึกษาและประเมินค่าใช้จ่ายได้เลยค่ะ