บางคนน่องใหญ่ แต่ไม่รู้ว่ามันคือ น่องบวม
อีกหนึ่งเรื่องที่อยากให้คนน่องใหญ่ลองเช็คดูก่อนว่า เราเป็นน่องบวมรึเปล่า เพราะมันเป็นคนละเรื่องกับน่องใหญ่ทั่วไปนะคะ แถมบางครั้งก็เป็นอาการแสดงของโรคได้ด้วย วันนี้หมอจะมาสอนวิธีเช็คง่ายๆ กันค่ะ
สารบัญ
น่องใหญ่จากการบวมน้ำหรือเปล่า
เคยมั้ยตอนเย็นๆ ขาใหญ่ขึ้น น่องใหญ่ขึ้น รองเท้าคับ ถึงบ้านถอดรองเท้าออก เท้าบุ๋มเป็นรูปรองเท้าที่ใส่
นี่แหล่ะค่ะอาการยอดนิยมของคนน่องบวมส่วนใหญ่จะบวมตอนช่วงเย็นๆยิ่งถ้าวันไหนยืนนานๆนั่งนานๆเท้าตุ่ยน่องโตกันเลยทีเดียว
ปกติน่องเราจะประกอบไปด้วยกล้ามเนื้อไขมันและกระดูกแต่อาการต่างๆที่บอกไปข้างต้นเป็นอาการของน่องบวมน้ำไม่ได้มาจากไขมันหรือกล้ามเนื้อขยายตัวแต่อย่างใดค่ะ
น่องบวมน้ำ VS น่องใหญ่กล้ามเนื้อปกติ
น่องบวมน้ำเกิดจากอะไร
เวลาที่เรานั่งนานๆยืนนานๆ ถ้ากล้ามเนื้อในน่องไม่แข็งแรงก็จะไม่สามารถบีบเลือดกลับเข้าสู่หัวใจได้ทำให้เลือดกองอยู่ในเส้นเลือดที่ขาและเท้าเป็นเวลานาน
เลือดไหลเวียนไม่สะดวกทำให้น้ำในเลือดซึมออกมาอยู่ที่เซลล์เนื้อเยื่อรอบเส้นเลือดเมื่อมีปริมาณมากเข้าเราก็จะรู้สึกว่าเท้าบวมตึงอาจบวมไปถึงน่องได้
ส่วนใหญ่แล้วน่องบวมน้ำจะดีขึ้นได้หลังจากที่เรายกขาสูงขึ้น หรือบางคนนอนตื่นเช้า เท้าก็หายบวมแล้ว เพราะการไหลเวียนดีขึ้นจากที่ขาอยู่ในระดับเดียวกันกับระดับหัวใจ กล้ามเนื้อไม่ต้องทำงานหนักในการบีบเลือดกลับเข้าหัวใจ ทำให้เมื่อตื่นเช้ามาบางคน อาการน่องบวมน้ำก็จะหายไปเอง
น่องบวมแล้วปวดด้วยอันตรายหรือไม่
ในกรณีที่น่องบวมมากมักจะมีอาการปวดร่วมด้วยได้จากความตึงของผิว แต่ก็มีอีกเช่นเดียวกันที่น่องบวมแล้วปวดแสดงถึงภาวะไม่ปกติของร่างกาย อาการปวดมักจะปวดรุนแรง ไม่ใช่แค่ตึงๆเหมือนปกติทั่วไป
ลองสังเกตง่ายๆค่ะถ้าน่องบวมปวดนอนยกขาสูงสักระยะนึงแล้วไม่ดีขึ้นยังบวมและปวดมากขึ้นหรือนอนไม่หลับเพราะปวดมากกรณีนี้เป็นอันตรายควรรีบไปพบแพทย์ค่ะ
อาการแบบนี้จะเจอได้บ่อยในชาวต่างชาติที่นั่งนานๆเช่น นั่งเครื่องบินหลายชั่วโมง ทำให้เลือดไหลเวียนได้ไม่ดี เกิดลิ่มเลือดขึ้นในหลอดเลือดดำที่ขา ทำให้ขาบวมและปวด โชคดีของคนไทย ที่ไม่ค่อยเจอภาวะนี้ค่ะ
น่องบวมจาก DVT คือมีการแข็งตัวของเลือดในหลอดเลือดดำลึก จะบวมข้างเดียวและปวดด้วย ต้องรีบรับการรักษา
น่องบวมเจอบ่อยในคนที่เป็นเส้นเลือดขอด
นอกจากการเคลื่อนไหวน้อย กล้ามเนื้อไม่แข็งแรงทำให้ขาบวมได้ ยังเจอน่องบวมได้บ่อยในคนไข้ที่เป็นเส้นเลือดขอด
คนไข้ที่เป็นเส้นเลือดขอดนั้น ผนังหลอดเลือดไม่แข็งแรงขาดความยืดยุ่น รวมทั้งกล้ามเนื้อขาไม่แข็งแรงด้วยบีบเลือดกลับเข้าหัวใจไม่ได้ ก็เลยกองอยู่ที่ขาจนน่องบวมในที่สุด
คนไข้กลุ่มนี้จะเป็นคอมมิเนชั่นเจอทั้งเส้นเลือดขอดและน่องบวม คู่กัน เป็นอีกจุดนึงที่ไว้สังเกตว่าไอ้น่องใหญ่ๆที่มีเนี้ยมันใหญ่หรือมันบวมกันแน่ แนวทางในการรักษาก็จะแตกต่างกันไปค่ะ
ที่เอสซ์ทรีคคลินิกเรามีให้บริการในการรักษาเส้นเลือดขอดด้วยนะคะ สามารถอ่านรายละเอียดได้ที่นี่เลย
เส้นเลือดขอดนั้นมีสาเหตุมาจาก กรรมพันธุ์มีคนในครอบครัวเป็น การตั้งครรภ์ การใช้ยาคุมกำเนิดหรือฮอร์โมน และกิจวัตรที่ต้องยืนเป็นเวลานานๆ
วิธีเช็คว่าน่องเราใหญ่ จากน่องบวมน้ำหรือเปล่า
บางครั้งอาการบวมไม่ชัดเจนหมอมีวิธีเช็คง่ายๆว่าน่องยังบวมอยู่หรือไม่ด้วยวิธีคือใช้นิ้วข้างที่ถนัดกดกระดูกหน้าแข้งค้างเอาไว้ 10 วินาที แล้วปล่อย ถ้าเกิดรอยบุ๋มแสดงว่ามีการบวมน้ำค่ะ
น่องบวมน้ำเกิดได้ทั้งในภาวะปกติและภาวะไม่ปกติ
ถ้าเจอว่าน่องบวมแล้วสังเกตความผิดปกติอื่นๆร่วมด้วย ถ้าบวมแล้วนอนตื่นเช้ามาก็หายไป ไม่มีอาการอื่น ก็ยังจัดอยู่ในเกณฑ์ปกติได้อย่าเพิ่งรีบกังวลไปค่ะ เดี๋ยวหมอจะบอกว่าอาการอะไรที่ต้องรีบไปหาหมอนะ
คนไข้ที่น่องบวมมักเจอพร้อมกับเคสที่น่องใหญ่จากไขมันร่วมด้วย น่องจะมองไม่เห็นกล้ามเนื้อเท่าไหร่ กล้ามเนื้อในน่องไม่แข็งแรง
วิธีลดปัญหาน่องบวมน้ำในภาวะร่างกายปกติ
ในระยะแรก ให้นอนยกขาสูงเพื่อช่วยลดการบวม ใส่ถุงน่องรัดขาเพื่อช่วยรัดให้น่องบวมน้อยลง ลดอาหารเค็ม เคลื่อนไหวร่างกายเพิ่มขึ้น
ในระยะยาว แนะนำให้ออกกำลังกาย เพื่อเพิ่มความแข็งแรงให้กับกล้ามเนื้อขา กลุ่มนี้ต้องออกกำลังกายที่กล้ามเนื้อน่อง เพื่อให้กล้ามเนื้อแข็งแรงก็จะบีบตัวไล่เลือดกลับเข้าสู่หัวใจได้ดีขึ้น และทำ Cardio เพื่อลดไขมันที่สะสมในน่อง จะทำให้ปัญหาน่องบวมน้ำดีขึ้นได้
ท่าออกกำลังกายกล้ามเนื้อน่อง ลดปัญหาน่องบวมน้ำ
ท่าออกกำลังกายที่แนะนำสำหรับคนที่มีปัญหาน่องบวมน้ำคือ
ท่า Calf raise เป็นการเขย่งปลายเท้าพร้อมกันทั้งสองข้าง ท่านี้จะเน้นการทำงานของน่องเป็นหลัก
จะแตกต่างกับคนที่ต้องการลดกล้ามเนื้อน่องนะคะ
ถ้ากรณีต้องการลดการเนื้อน่องต้องไม่บริหารน่องค่ะ เพราะน่องจะยิ่งโต ตรงนี้มีทริคนิดนึงค่ะ
อยากรู้วิธีเกี่ยวกับการออกกำลังกายลดน่อง อ่านรายละเอียด ได้ที่นี่
การออกกำลังกายอื่นๆที่เพิ่มกล้ามเนื้อน่องคือการกระโดดเชือก การวิ่งขึ้นลงบันได การปีนหน้าผาก็ช่วยบริหารกล้ามเนื้อน่องได้
น่องบวมน้ำในกลุ่มนี้เป็นกลุ่มเดียวที่ต้องอาศัยการออกกำลังกายน่องและขาเป็นหลัก
ฉีดลดน่อง ดูดไขมัน อาจจะไม่ใช่คำตอบค่ะ ต้องอาศัยการออกกำลังกายกล้ามเนื้อน่องเป็นหลัก เพราะที่น่องใหญ่น่องบวมเป็นจากกล้ามเนื้อไม่แข็งแรง
มีเพียง จี้น่อง ที่ช่วยปัญหาเรื่องบวมน้ำให้ดีขึ้นได้ คาดว่าน่าจะเกิดจากการที่กล้ามเนื้อในน่องกลับมาทำงานบีบเลือดไหลกลับเข้าสู่หัวใจได้ดีขึ้นแม้ขนาดจะเล็กลง แต่ยังไม่ทราบกลไกที่แท้จริง สามารถอ่านรายละเอียดเรื่องการจี้น่องเพิ่มเติมได้ที่นี่
น่องใหญ่ น่องบวมน้ำแบบไหนที่ต้องไปพบแพทย์
ถ้าใครที่มีปัญหาน่องบวมน้ำอยู่ก็อย่าเพิ่งชะล่าใจไป อย่าลืมสังเกตอาการผิดปกติของร่างกายส่วนอื่นร่วมด้วย เพราะการที่น่องบวมน้ำอาจเป็นอาการแสดงชองโรคในระบบอื่นๆได้เช่น
โรคไตจากการที่ระบบการขับถ่ายของเสียมีปัญหาทำให้เกิดการคั่งของของเสียในร่างกายและไตไม่สามารถเก็บโปรตีนในเลือดกลับได้เกิดปัญหาเท้าบวมขาบวมร่วมกับฉี่เป็นฟอง
โรคตับโรคตับมีปัญหาในการสร้างโปรตีนกลับเข้าสู่กระแสเลือดทำให้โปรตีนในร่างกายต่ำเกิดปัญหาการบวมน้ำตามมาได้มักมีอาการร่วมกับการตาเหลืองตัวเหลือง
โรคหัวใจและหลอดเลือด จะมีอาการนอนราบไม่ได้หายใจลำบาก ไอเป็นฟองสีชมพู เกิดร่วมกับการที่เท้าบวมน่องบวมด้วย ปัญหาเกิดจากการไหลเวียนเลือดผิดปกติ
บางคนน่องใหญ่เพียงข้างเดียว และมักกดไม่บุ๋ม จะเจอในคนที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบทางเดินน้ำเหลือง เช่น โรคเท้าช้าง เป็นต้น
หรือถ้าบวมและกดไม่บุ๋มทั้งสองข้าง อาจจะต้องพิจารณาเกี่ยวกับโรคของต่อมไทรอยด์ด้วย
การน่องบวมน้ำ สามารถเจอได้ ในภาวะปกติ แต่ไม่ควรมีอาการผิดปกติอย่างอื่นด้วย ถ้าพบว่ามีความผิดปกติข้อใดข้อหนึ่ง ร่วมกับ เท้าบวม น่องบวม แนะนำให้ไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติม
สรุป
ปัญหาน่องบวมน้ำเป็นได้ทั้งในภาวะปกติและภาวะไม่ปกติแนะนำให้สังเกตอาการอื่นร่วมด้วยถ้าไม่มีอาการร่วมนอนยกขาสูงตื่นเช้ามาอาการน่องบวมน้ำก็จะดีขึ้นได้
อาการน่องบวมน้ำเกิดจากการที่ กล้ามเนื้อในน่องไม่แข็งแรง บีบเลือดกลับเข้าสู่หัวใจได้ไม่ดี เลือดจึงมาคั่งอยู่ที่ขา เวลาที่ยืนนานหรือนั่งนาน วิธีแก้คือแนะนำให้เน้นการออกกำลังกายกล้ามเนื้อน่องเป็นหลัก เพื่อช่วยการไหลเวียนเลือดให้ดีขึ้น
ยังไม่มีวิธีทางการแพทย์ที่ลดน่องบวมได้อย่างชัดเจน มีการจี้น่องที่มีรายงานว่าช่วยลดน่องบวมได้ในบางเคส
น่องบวมน้ำที่ผิดปกติคือ มีอาการอื่นร่วมด้วยเช่น ตัวเหลืองตาเหลือง ปัสสาวะเป็นฟอง ปวดน่องที่บวมอย่างมาก มีการหอบเหนื่อยนอนราบไม่ได้ หรือมีเส้นเลือดขอดขึ้นตามขา อาการเหล่านี้เป็นความผิดปกติ แนะนำให้รีบไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยเพิ่มเติม
กลับสู่บทความหลัก น่องใหญ่ ทำยังไงดี , รวมวิธีลดน่องทั้งหมด