ช่องคลอดแห้ง เป็นปัญหาที่เกิดขึ้นกับผู้หญิงได้ทุกวัย อาจจะมาจากปัจจัยภายนอก เข่น การกินยาคุมกำเนิด หรือปัจจัยภายในอย่างรังไข่ไม่ผลิตฮอร์โมน ก็ได้ และยังมีอีกหลายสาเหตุ วันนี้หมอจพามารู้จักทุกซอกทุกมุมของปัญหาช่องคลอดแห้งกันค่ะ
สารบัญ
ช่องคลอดแห้งเกิดจากอะไร
ในภาวะปกติ ช่องคลอดจะมีต่อม Bartholin Gland ที่อยู่บริเวณ ปากช่องคลอดทั้งสองข้าง ที่คอยสร้าง สารหล่อลื่นออกมา มีลักษณะเป็นเมือกเหนียวเล็กน้อย จะถูกกระตุ้นเมื่อมีการเล้าโลม สารนี้จะช่วยเคลือบไปในช่องคลอดทำให้ช่องคลอดไม่แห้ง มีความชุ่มชื้น
ภาวะที่ช่องคลอดแห้งก็คือ ร่างกายไม่สร้างสารหล่อลื่นนี้ออกมา
ต่อมบาร์โธลิน อยู่บริเวณปากช่องคลอดตำแหน่ง 4 และ 8 นาฬิกา มีหน้าที่ผลิตน้ำหล่อลื่นผนังช่องคลอดทำให้ช่องคลอดไม่แห้ง
ซึ่งส่วนใหญ่แล้วช่องคลอดแห้งมักเกิดจากการที่มีการเปลี่ยนแปลงระดับฮอร์โมนเอสโตรเจน จึงแบ่งปัญหาช่องคลอดแห้งออกได้จากการเปลี่ยนแปลงระดับฮอร์โมนได้ดังนี้
ช่องคลอดแห้ง ในวัยทอง
ฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลงจากอายุที่มากขึ้น หรือว่าวัยทอง
อาการช่องคลอดแห้งพบได้บ่อยในคนไข้วัยทองเนื่องจาก ฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ผลิตจากรังไข่จะลดน้อยลงเรื่อยๆตามอายุที่มากขึ้นและลดลงอย่างมีนัยยะสำคัญเมื่อเข้าสู่วัยทองผลจากฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ลดลง ทำให้การสร้างสารหล่อลื่นช่องคลอดน้อยลงไปด้วยทำให้เกิดช่องคลอดแห้งในที่สุด
ช่องคลอดแห้งในวัยเจริญพันธุ์
ฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลงจากปัจจัยอื่นที่ไม่ใช่เรื่องของรังไข่การสร้างฮอร์โมนเพศลดลง
ช่องคลอดแห้ง จากขาดการเล้าโลม หรือไม่มีความสุขในการร่วมเพศ
การมีเพศสัมพันธ์สำหรับผู้หญิงแล้ว ความสุขในการมีเพศสัมพันธ์จะเกี่ยวข้องกับหลายปัจจัย ทั้งสภาพร่างกาย สภาพจิตใจ สภาพแวดล้อม ความกังวลก็มีโอกาสทำให้เกิดช่องคลอดแห้งได้
ก่อนที่จะไปมองหาสาเหตุหรือโรคอื่นๆอาจลองดูที่การกระตุ้นฝ่ายหญิงให้มีอารมณ์ร่วมก่อนโดยใช้เวลาอย่างน้อย 5 นาทีขึ้นไป ซึ่งจุดที่จะกระตุ้นให้ผู้หญิงมีอารมณ์ร่วมก็จะแตกต่างกันไปแล้วแต่คน รวมไปถึงปัจจัยอื่นๆด้วยเช่นสภาพจิตใจความกังวล ความเครียดอย่างที่ได้พูดไปช่วงต้นค่ะ
แต่เพศหญิงจะเจอปัญหาเรื่องไม่มีอารมณ์ทางเพศได้มากกว่าผู้ชายปัจจุบันทางการแพทย์ก็มีวิธีช่วยในการกระตุ้นความรู้สึกของเพศหญิงด้วยการทำ Sensing booster หรือ O shot ที่ต่างชาติเรียกกัน สามารถอ่านรายละเอียด Sensing booster ได้ที่นี่
คลอดบุตรแล้วมีปัญหาช่องคลอดแห้งเกิดจากอะไร
ผู้หญิงตั้งครรภ์และคลอดบุตรจะมีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนเพศตลอดเวลาในช่วงที่ตั้งครรภ์อยู่ร่างกายจะสร้างฮอร์โมนเอสโตรเจนตามปกติ
แต่มีการสร้างฮอร์โมนโปรเจสสูงขึ้นตลอดเวลา ทำให้ผู้หญิงจะลดความสนใจเรื่องเพศลง และมีความรู้สึกเป็นแม่มากขึ้น เมื่อยังมีเอสโตรเจนอยู่ จึงไม่ค่อยเจอปัญหาช่องคลอดแห้งในตอนที่ตั้งครรภ์อยู่
แต่เมื่อคลอดแล้วร่างกายจะสร้างฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลงเพราะไม่มีการตกไข่ในช่วงให้นมบุตรมีการสร้างฮอร์โมนโปรแลคตินทำให้มีความรู้สึกเป็นแม่และช่วงสร้างนมแม่ลดความต้องการทางเพศ ลงไปอีก ร่วมกับการสร้างฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลงทำให้เกิดช่องคลอดแห้งหลังคลอดค่ะ
อาการช่องคลอดแห้งหลังคลอดปกติมักจะเกิดขึ้นในช่วง 6 สัปดาห์หลังคลอดแล้วจะค่อยๆดีขึ้นเรื่อยๆจากที่ร่างกายปรับฮอร์โมนใหม่ค่ะ
ส่วนใหญ่แล้วพอเริ่มมีประจำเดือนมา แสดงถึงเริ่มไข่กลับมาตกใหม่ การสร้างเอสโตรเจนเพิ่มขึ้น ปัญหาช่องคลอดแห้งหลังคลอดก็จะดีขึ้นได้ค่ะ
แต่มีบางคนที่ยังไม่กลับมาเหมือนเดิม เราสามารถกระตุ้นการสร้างน้ำหล่อลื่นได้จากการทำ เลเซอร์กระชับช่องคลอดได้ค่ะ
การตั้งครรภ์ยังมีการสร้างเอสโตรเจนในระดับสูง เลยมักไม่เจอปัญหาช่องคลอดแห้งตอนที่ท้องอยู่จะไปเจอหลังจากคลอดบุตรช่วงให้นม จากฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง ไม่มีไข่ตกและมีโปรแลคตินสูงขึ้น ทำให้ช่องคลอดแห้ง
ยาคุมกำเนิดทำให้ช่องคลอดแห้งได้นะ
อีกหนึ่งสาเหตุของการเกิดช่องคลอดแห้งมาจาก ยาคุมกำเนิดได้นะคะ โดยมักเกิดจากการทานยาคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมนเอสโตรเจนในระดับต่ำๆ 15-20 ไมโครกรัม ในแบบยาคุมกำเนิดแบบฮอร์โมนรวม ถ้าทานยาคุมแล้วมีปัญหาเรื่องช่องคลอดแห้งอาจพิจารณาเลือกใช้ฮอร์โมนที่มีปริมาณที่สูงขึ้น แต่ถ้าใช้ในระยะยาวอาจเกิดปัญหา มีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งได้
เบื้องต้นถ้ามีปัญหาช่องคลอดแห้งสงสัยว่าเกิดจากยาคุมที่ทานลองเปลี่ยนยี่ฮ้อยาคุมหรือเลือกใช้วิธีการคุมกำเนิดแบบอื่นแทนนะคะ ถ้าอยากทราบรายละเอียดเกี่ยวกับยาคุมกำเนิดที่ทำให้ช่องคลอดแห้ง คลิก ที่ข้อความได้เลยค่ะ
ผลข้างเคียงอื่นๆที่ ทำให้ช่องคลอดแห้ง
ผลข้างเคียงจากโรคภัยไข้เจ็บที่ทำให้ช่องคลอดแห้ง
ได้แก่ คนไข้ที่ผ่าตัดรังไข่ออกไป ทำให้ร่างกายขาดฮอร์โมนเพศหญิงหรือฮอร์โมนเอสโตรเจน ก็มีโอกาสที่จะเกิดช่องคลอดแห้งได้ คนไข้บางคนได้รับการรักษาเคมีบำบัด หรือการให้คีโม เพื่อรักษามะเร็ง ก็มีผลต่อเซลล์บริเวณช่องคลอดเกิดช่องคลอดแห้งได้
ช่องคลอดแห้ง จากปัญหาที่ต่อมบาร์โธลิน
จากที่เราทราบแล้วนะคะว่าต่อมบาร์โธลินเป็นต่อมที่สร้างสารหล่อลื่นในช่องคลอด มีโรคที่เกี่ยวกับต่อมบาร์โธลินเช่นกันค่ะ คือต่อมบาร์โธลินติดเชื้อเป็นหนอง ส่วนใหญ่ต้องได้รับการผ่าตัด
หลังจากการรักษาแล้วบางครั้งต่อมบาร์โธลินก็ไม่สามารถกลับมาสร้างน้ำหล่อลื่นได้เหมือนเดิม
อาการต่อมบาร์โธลินเป็นหนองคือ มีอาการปวด บวมแดงที่แคมใหญ่ จับไปเจอเป็นก้อนกดเจ็บเป็นภาวะที่ต้องรักษาด้วยการผ่าตัด เดรนหนองออก
การสูบบุหรี่ทำให้ช่องคลอดแห้งได้
สูบบุหรี่ลดเลือดที่มาเลี้ยงบริเวณอวัยวะเพศหญิง ทำให้การสร้างน้ำหล่อลื่นลดลงด้วย
การใช้สารส้มทำความสะอาดจุดซ่อนเร้น
บางคนใช้สารส้มมาล้างทำความสะอาดจุดซ่อนเร้นเพราะเข้าใจว่าจะสารส้มทำให้ช่องคลอดกระชับได้ ซึ่งทำให้เกิดเรื่องช่องคลอดแห้งได้ และไม่ได้ทำให้ช่องคลอดกระชับขึ้น
ช่องคลอดแห้งอาการเป็นอย่างไร
ช่องคลอดแห้งมักเจอจากการที่มีน้ำหล่อลื่นในระหว่างการมีเพศสัมพันธ์ น้อย
บางส่วนเกินจากการกระตุ้นหรือเล้าโลมไม่เพียงพอ ทำให้ไม่มีสารหล่อลื่นออกมาก พอมีการสอดใส่ทำให้ฝ่ายหญิงรู้สึกเจ็บ เกิดบาดแผลขึ้นได้
ถ้าอาการช่องคลอดแห้งรุนแรงมากขึ้นเช่นในวัยทองจากฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ลดลงทำให้สภาพภายในช่องคลอดเปลี่ยนไปจากเดิมที่มีลักษณะคล้ายกับท่อหดมีความขรุขระมีความยืดหยุ่นสูงก็จะกลายเป็นผิวเรียบขึ้นความยืดหยุ่นและความชุ่มชื้นหายไป
การสร้างน้ำหล่อลื่นน้อยลงเวลาเดินอาจเกิดการเสียดสีทำให้รู้สึกแห้งแสบคันได้บางคนมีอาการรุนแรงถึงขั้นที่เกิดจุดเลือดออกภายในช่องคลอดตรวจพบได้จากการตรวจภายใน
อาการเหล่านี้รบกวนชีวิตประจำวันและชีวิตครอบครัวของคนไข้ได้ต่อไปเราจะมาดูวิธีการดูแลตนเองเพื่อหลีกเลี่ยงอาการไม่พึงประสงค์จากช่องคลอดแห้งกันค่ะ
ช่องคลอดแห้ง ทำยังไงดี
มาเริ่มดูกันทีละเรื่องไปนะคะ
ช่องคลอดแห้ง ทานอะไรดี
อาหารที่ช่วยเสริมให้ร่างกายสร้างน้ำหล่อลื่นได้ดีขึ้นส่วนใหญ่แล้วจะเป็นอาหารที่มีฮอร์โมนเพศจากธรรมชาติเป็นหลัก เช่น Phytoestrogen ซึ่งพบในสมุนไพรต่างๆ หรือ ถั่วเหลือง เต้าหู้ น้ำมันมะพร้าว
บางครั้งมีการนำไปทำเป็นยา อกฟู รูฟิต แต่ส่วนใหญ่แล้วยังไม่มีข้อมูลสนับสนุนในเรื่องของขนาดปริมาณที่เหมาะสมดังนั้นในกรณีที่ทำเป็นอาหารเสริมอย่างอก ฟูรูฟิต หมอจึงไม่แนะนำ แนะนำเป็นอาหารจากธรรมชาติไม่ผ่านกระบวนการจะมีความเสี่ยงน้อยกว่าค่ะ
ส่วนใครอยากทราบรายละเอียดว่าช่องคลอดแห้งควรทานอะไรหมอมีอธิบายไว้แล้วในบทความ ช่องคลอดแห้งต้องทานอะไรดี
สามารถไปติดตามต่อได้เลยค่า
ถั่วเหลืองมี Phytoestrogen สูงช่วยลดปัญหาช่องคลอดแห้ง
โดยการเพิ่ม Estrogen จากธรรมชาติ
ช่องคลอดแห้งรักษาอย่างไร
ใช้สารหล่อลื่นในระหว่างมีเพศสัมพันธ์
การแก้ปัญหาเบื้องต้นสำหรับคนที่มีปัญหาช่องคลอดแห้ง สามารถใช้สารหล่อลื่นเช่น K-Y gel ในระหว่างการมีเพศสัมพันธ์เพื่อลดความเจ็บจากช่องคลอดแห้งได้ ซึ่งเจลหล่อลื่นพวกนี้ ไม่มีส่วนผสมของฮอร์โมนเพศสามารถซื้อมาใช้ได้ ไม่ต้องกังวลเรื่องสารตกค้าง
ไม่แนะนำให้ใช้สารอื่นเช่น Baby oil หรือ น้ำมันมะพร้าวเพราะมีผลต่อการคุมกำเนิด ที่ใช้ถุงยางอนามัย อาจทำให้ถุงยางอนามัยแตกได้
มอยซ์เจอไรเซอร์ช่วยลดอาการช่องคลอดแห้ง
สำหรับคนไข้ที่มีปัญหาช่องคลอดแห้ง แล้วมีอาการแสบคันในระหว่างวัน อีกตัวช่วยนึงที่ข่วยให้อาการเบาลงได้คือการทาครีม หรือ Vaginal moisturizer คล้ายกับครีมทาผิวนั่นเองค่ะ อาจจะหาซื้อได้ยากนิดนึง
Vaginal moisturizer ก็จะให้ความชุ่มชื้นแก่ช่องคลอดช่วยลดอาการแสบคันจากช่องคลอดแห้งได้ ส่วนใหญ่ทา 1 ครั้งก็จะอยู่ได้ ทั้งวัน
อาจจะทาสัปดาห์ละ 1-3 ครั้งแล้วแต่ว่ามีอาการมากน้อยแค่ไหน ซึ่งครีมเหล่านี้ไม่ได้เปลี่ยนพยาธิสภาพของช่องคลอด
สำหรับวัยทองจะมียาเหน็บ หรือยาสอดช่องคลอดที่มีฮอร์โมนเพศหญิงจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพได้มากกว่า Vaginal moisturizer
ยาเหน็บมีฮอร์โมนเอสโตรเจนและจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์
ช่วยลดเรื่องช่องคลอดแห้งในวัยทอง
ยาเหน็บ แก้ช่องคลอดแห้ง
ส่วนใหญ่ยาเหน็บแก้ช่องคลอดแห้งควรใช้ภายใต้การดูแลของสูตินรีแพทย์ ปัจจุบันเป็น Estrogen ที่ออกฤทธิ์เฉพาะที่ไม่ทำให้ระดับ Estrogen ในเลือดสูง สามารถใช้ได้อย่างปลอดภัย
ยากินแก้ช่องคลอดแห้ง
ส่วนใหญ่แล้วยากินที่มีผลต่อช่องคลอดแห้งจะเป็นยาฮอร์โมนเอสโตรเจนจึงไม่แนะนำให้ใช้ในผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ หากวัยทองต้องการใช้จำเป็นต้องใช้ภายใต้การดูแลของแพทย์เท่านั้นเพราะ ฮอร์โมนแบบทานมีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งในอวัยวะอื่นๆได้ด้วยเช่น มะเร็งเต้านม มะเร็งรังไข่เป็นต้น และ ส่วนใหญ่แล้วยากิน ช่วยเรื่องช่องคลอดแห้งได้น้อยกว่าในกลุ่มยาเหน็บเสียด้วยซ้ำ
การทำเลเซอร์กระชับช่องคลอด หรือ รีแพร์เลเซอร์ ช่วยแก้ปัญหาช่องคลอดแห้งได้
เลเซอร์กระชับช่องคลอด Lady’s secret สามารถช่วยลดปัญหาช่องคลอดแห้งได้ เนื่องจากเลเซอร์แต่ละตัวสามารถกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนได้ ทำให้ช่องคลอดมีความชุ่มชื้นเพิ่มมากขึ้น และเซลล์ในช่องคลอดสามารถสร้างน้ำหล่อลื่นเพิ่มขึ้นได้
โดยไม่ต้องเพิ่มความเสี่ยงจากการใช้ฮอร์โมนเพศ
จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการรักษาช่องคลอดแห้งที่ปลอดภัย ไม่เจ็บ ไม่ต้องพักฟื้น และไม่ต้องรอนานอีกด้วย สามารถทำร่วมกันกับในส่วนของ Sensing booster ก็ยิ่งทำให้การทำเลเซอร์ในแต่ละครั้งกระตุ้นได้ผลดีมากยิ่งขึ้นอีกด้วย
สรุป
ช่องคลอดแห้ง มีสาเหตุแตกต่างกันไปในแต่ละช่วงวัย ช่วงวัยเจริญพันธุ์มักมีอาการ ในระหว่างที่มีเพศสัมพันธ์แล้วร่างกายไม่สามารถสร้างน้ำหล่อลื่นได้เพียงพอ อาจจะมาจากการเล้าโลมน้อยเกินไป กรณีนี้ไม่ใช่ความผิดปกติของผู้หญิง
ถ้าเป็นจากสาเหตุอื่นอาจเกิดจากฮอร์โมนเพศหญิงมีการเปลี่ยนแปลงไป เช่น การทานยาคุมที่มีปริมาณเอสโตรเจนต่ำ หรือเป็นช่วงที่ให้นมบุตรอยู่ เลยทำให้เกิดปัญหาช่องคลอดแห้ง
สำหรับในวัยทอง มักเกิดจากการที่รังไข่ไม่ผลิตฮอร์โมนเพศแล้ว ช่องคลอดมีสภาพที่เปลี่ยนไปเกิดช่องคลอดแห้ง
วิธีการดูแลตัวเองแต่ละแบบก็จะแตกต่างกันไป มีตั้งแต่การเปลี่ยนยาคุมกำเนิดที่ใช้ หรือใช้ยาเหน็บ ยาทาช่วย และการใช้เครื่องเลเซอร์กระชับช่องคลอดซึ่งช่วยเรื่องช่องคลอดแห้งได้ด้วย
สนใจสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมสามารถทักได้ทุกช่องทางตามด้านล่างได้เลยค่า
